Παραδοσιακά Αθλήματα
ΠΕΝΤΑΘΛΟ
Το πένταθλο αποτελείτο από πέντε επί μέρους αγωνίσματα: τροχάδην, άλμα, πάλη, δισκοβολία και ακόντιο.
Οι αθλητές του πένταθλου ήταν φημισμένοι για την καλαισθησία του αρμονικά γυμνασμένου σώματός τους. Η διεξαγωγή του πένταθλου άρχιζε με την ρίψη δίσκου ή με το άλμα, και συνέχιζε με την ρίψη ακοντίου, τον αγώνα δρόμου και την πάλη.
ΑΛΜΑ
Η προκαταρκτική εξάσκηση που γινότανε στα αθλητικά γυμναστήρια συμπεριλάμβανε τέσσερις κατηγορίες άλματος, το άλμα ύψους (επί τόπου), άλμα ύψους (με φόρα), άλμα μήκους και άλμα βάθους, ενώ στους Ολυμπιακούς αγώνες μνημονεύεται μόνο το άλμα μήκους. Το άλμα συνοδευόταν από τους ήχους της φλογέρας που έπαιζε το «Πύθιο άσμα».
Η εκκίνηση γινόταν από μια ελαστική σανίδα, τον «βατήρα», ενώ οι αθλητές χρησιμοποιούσαν ένα βοηθητικό όργανο, τους «αλτήρες». Ο κανονισμός του αθλήματος επέβαλε στον αθλητή να προσγειωθεί όρθιος και να σταθεί ακίνητος ακριβώς στο σημείο της επαφής του με το έδαφος.
ΔΙΣΚΟΣ
Ο δίσκος συγκαταλέγεται στα αγωνίσματα που η αφετηρία τους δε σχετίζεται με στρατιωτικά γυμνάσια ή αγροτικές εργασίες.
Οι πρώτες περιγραφές αυτού του αγωνίσματος βρίσκονται στην Ιλιάδα του Oμήρου και στους επιτάφιους αγώνες που διοργάνωσε ο Αχιλλέας προς τιμήν του νεκρού του φίλου Πατρόκλου. Εκεί, στο αγώνισμα του δίσκου νικητής αναδείχθηκε ο Πολυποίτης, που έλαβε ως έπαθλο το σόλο, την ακατέργαστη δηλαδή μάζα από σίδηρο, που ο ίδιος έριξε.
Στην Οδύσσεια, στους αγώνες των Φαιάκων προς τιμήν του Οδυσσέα, στο δίσκο κέρδισε ο ίδιος ο Ιθακήσιος ήρωας. Στην ελληνική μυθολογία, ο δίσκος έχει συνδεθεί με διαφόρους θανάτους από ατύχημα, όπως, για παράδειγμα, εκείνον του Υακίνθου τον οποίο ο φίλος του Απόλλωνας σκότωσε κατά λάθος με το δίσκο, όταν το φύσημα του Ζεφύρου τον έβγαλε από την πορεία του.
Σφαιροβολία
Ο Όμηρος αναφέρει αγώνες ρίψης λίθων από τους στρατιώτες των Αχαιών κατά την πολιορκία της Τροίας, αλλά δεν αναφέρει τίποτα σχετικά με το βάρος τους.
Οι πρώτες εκδηλώσεις που μπορούν να παρομοιαστούν με τη σύγχρονη σφαιροβολία αναφέρονται μεταξύ στρατιωτών που συναγωνίζονταν ποιος θα πετάξει πιο μακριά βλήματα κανονιού.
Ακόντιο
Ο Όμηρος αναφέρει ότι Αχαιοί όταν δεν πολεμούσαν έξω από τα τείχη της Τροίας διασκέδαζαν ρίχνοντας δίσκο και ακόντιο. Στην Οδύσσεια οι μνηστήρες της Πηνελόπης περνούσαν τον καιρό τους ρίχνοντας δίσκο και ακόντιο και μάλιστα σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο.
Προστάτη του ακοντισμού οι αρχαίοι θεωρούσαν το θεό Απόλλωνα, γι'αυτό τον βλέπουμε σε αγγειογραφίες και γενικά στην "Πλαστική" να κρατά δόρυ και τόξο "λόγχην δε εν ταις χερσίν και τόξον".
§Το ακόντιο στην Αρχαία Ελλάδα το χρησιμοποιούσαν στον πόλεμο και στο κυνήγι. Για την εκπαίδευση τόσο των νέων όσο και των στρατιωτών οργανώνονταν αγώνες ακοντίου. Υπήρχαν δύο ειδών αγώνες. Εκτίναξη του ακοντίου σε μήκος, που ονομαζόταν «εκηβόλος ακοντισμός», και εκτίναξη του ακοντίου σε στόχο, που ονομαζόταν «Στοχαστικός ακοντισμός».
Σαν αγώνισμα στις Ολυμπιάδες επικράτησε ο ακοντισμός σε μήκος και ήταν ένα από τα πέντε αγωνίσματα του «πένταθλου».
Πάλη
Η πάλη ήταν πολύ δημοφιλές άθλημα. Σύμφωνα με τον μύθο ο Θησέας ήταν αυτός που ανακάλυψε την τεχνική της πάλης, έτσι ώστε ο νικητής να μην είναι εξαρτημένος μόνο από την φυσική του σωματική δύναμη, αλλά από την τεχνική, την ευελιξία και την γρηγοράδα των κινήσεών του. Ο έφηβος Κρατίνος απέκτησε φήμη όχι μόνο για την νίκη του, αλλά και για την καλαισθησία των κινήσεων του.
Στην πάλη διακρίνουμε δύο αγωνίσματα. Στο πρώτο ο αθλητής είχε σκοπό να ρίξει τον αντίπαλο τρεις φορές με τους ώμους στο χώμα, ενώ στο δεύτερο ο αγώνας συνεχιζόταν ακόμα και στο έδαφος, μέχρι που ο νικημένος αναγκαζόταν να παραδεχτεί την ήττα του σηκώνοντας το χέρι.
Δρόμος
Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα αγωνίσματα. Η πρώτη αναφορά σε αυτό γίνεται στον Όμηρο, στην Ιλιάδα, όπου νικητής ανακηρύχθηκε ο Οδυσσέας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ιδαίος Ηρακλής, πρόγονος του γενάρχη των Ηλείων, ήταν εκείνος που πρώτος οργάνωσε το άθλημα του δρόμου. Επιπλέον, όρισε το μήκος του σταδίου (600 πόδια) στην Ολυμπία, έβαλε τους αδελφούς του Κουρήτες να αγωνιστούν και στεφάνωσε το νικητή με στεφάνι από αγριελιά.
Τα παιδιά διδάσκονταν από μικρή ηλικία τις τεχνικές και τη φιλοσοφία του δρόμου και η συνεχής, καθημερινή άσκησή τους σε αυτόν αποτελούσε βασικό μέρος της αγωγής τους. Άλλωστε, και ο Πλάτων στους Νόμους του έχει τονίσει τη σημασία του αγωνίσματος στη γενικότερη προετοιμασία των νέων στον πόλεμο.
Αρματοδρομία
Η αρματοδρομία διεξάγονταν σε ιδιαίτερο στάδιο, το «ιπποδρόμιο», αγνώστων σήμερα διαστάσεων. Το μοναδικό ιπποδρόμιο που διασώζεται σήμερα στην Ελλάδα βρίσκεται στο Λύκαιο όρος και έχει μήκος 300 μέτρα, ή ενάμιση σταδίου, και πλάτους εκατό μέτρων. Το ιπποδρόμιο της Ολυμπίας πρέπει κατά τα λεγόμενα του Παυσανία να είχε μεγαλύτερο πλάτος.
Ο μηχανισμός εκκίνησης ήταν εφεύρεση του Κληοίτα, την οποία τελειοποίησε ο Αριστείδης. Στο ένα άκρο του ιπποδρομίου ήταν κτισμένος ο στρογγυλός βωμός του Ταράξιππου, αφού τα άλογα πάθαιναν απροσδόκητα πανικό όταν περνούσαν από το σημείο αυτό. Οι αρματοδρομίες ξεκινούσαν με τις πρώτες ηλιαχτίδες τα χαράματα και διαρκούσαν μέχρι το απόγευμα.
Παγκράτιο
Το δυσκολότερο άθλημα στους Ολυμπιακούς αγώνες ήταν αναμφισβήτητα το παγκράτιο. Ήταν συνδυασμός της πάλης και της πυγμαχίας. Ο νικητής έπρεπε να νικήσει συνδυάζοντας την ευελιξία αλλά και την δύναμη της γροθιάς, συμβολίζοντας έτσι τον ηρωικό αγώνα του άοπλου πολεμιστή στην μάχη. Σε αντίθεση με την καθεαυτού πυγμαχία, οι αθλητές του παγκρατίου αγωνίζονταν με γυμνά χέρια και δεν χτυπούσαν με την γροθιά, αλλά με τα δάχτυλα της πυγμής. Δυο θρυλικοί αθλητές του παγκρατίου έμειναν στην ιστορία, ο Θεαγένης και ο Πολυδάμας.
Κολύμβηση
Η κολύμβηση στη αρχαιότητα αποτέλεσε μέσο φυσικής άσκησης και ψυχαγωγίας. Όπως μαρτυρούν οι αμφορείς και οι τοιχογραφίες του 1.600 π.Χ. οι Έλληνες ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τη κολυμβητική τέχνη. Πάνω σε αργυρό «ρητό» των Μυκηνών απεικονίζονται κολυμβητές του προσθίου και του ελευθέρου. Στην Οδύσσεια ο Όμηρος εξυμνεί τις κολυμβητικές ικανότητες του Οδυσσέα που όταν βυθίστηκε το πλοίο του, κατάφερε κολυμπώντας να φτάσει στο νησί των Φαιάκων.
Τοξοβολία
Για αιώνες το τόξο ήταν από τα κυριότερα εργαλεία για το κυνήγι και τον πόλεμο.
Στην Ιλιάδα οι θεοί του Ολύμπου επιβάλουν τη θέλησή τους με το τόξο και τα βέλη τους. Στην Οδύσσεια, ο Όμηρος περιγράφει αγώνα τοξοβολίας ανάμεσα στον Οδυσσέα και τους μνηστήρες. Αμέτρητοι οι τοξότες που μνημονεύονται μεταξύ ιστορίας και μύθου.
Ποδόσφαιρο
Οι πιο πρώιμες μορφές ενός παιχνιδιού παρόμοιου με το σημερινό ποδόσφαιρο υπήρξαν σχεδόν 3000 χρόνια πριν. Ένα παιγνίδι που ονομαζόταν «Tsu'Chu» στην Κίνα, παιζόταν με μια δερμάτινη μπάλα που ήταν γεμισμένη από φτερά και τρίχες. Στην αρχαία Ελλάδα ένα από τα παιγνίδια που έμοιαζαν με το ποδόσφαιρο ήταν ο επίσκυρος.
Ένα παρόμοιο παιγνίδι ήταν το Γιαπωνέζικο Kemari, το οποίο παίζεται και σήμερα. Οι παίκτες έπρεπε να πασάρουν την μπάλα μεταξύ τους, σε ένα σχετικά μικρό χώρο, προσπαθώντας να μην την αφήσουν να χτυπήσει στο έδαφος. Από ένα παρόμοιο παιχνίδι που άκμασε στη Μεγάλη Βρετανία από τον 8ο έως το 19ο αιώνα, πήρε τη μορφή του το σημερινό ποδόσφαιρο.
Κρυμμένες αρετές στο παιγνίδι. Στην αρχή του 19ου αιώνα, στην Αγγλία το ποδόσφαιρο θεσμοθετήθηκε, ιδιαίτερα στα καλά δημόσια σχολεία. Μια νέα αντίληψη άρχισε να ισχύει για το παιχνίδι, οδηγώντας τελικά σε μια «λατρεία παιχνιδιών» στα δημόσια σχολεία, όταν θεωρήθηκε ότι το παιχνίδι μεταξύ ομάδων μπορεί να αναπτύξει ψυχικές αρετές, όπως πίστη, ανιδιοτέλεια, συνεργασία και σεβασμό στο ομαδικό πνεύμα. Τα παιχνίδια έγιναν ένα αναπόσπαστο τμήμα του σχολικού προγράμματος σπουδών και η συμμετοχή στο ποδόσφαιρο υποχρεωτική. Το 1848 στο πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ ξεκίνησε μια πρωτοβουλία να θεσπιστούν κανόνες που θα γίνονταν αποδεκτοί από όλους.
Οργάνωση του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Η σύγχρονη ιστορία του ποδοσφαίρου ξεκίνησε το 1863 στην Αγγλία, όταν ιδρύθηκε η πρώτη ομοσπονδία ποδοσφαίρου. Η παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου (FIFA) ιδρύθηκε το 1904 στο Παρίσι. O πρώτος αγώνας ποδοσφαίρου στην Ελλάδα οργανώθηκε πιθανά στην Κέρκυρα το 1866. Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ιδρύθηκε το 1926 και έγινε μέλος της FIFA το 1927.
Καλαθοσφαίριση (Μπάσκετ)
Την καλαθοσφαίριση την επινόησε ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής Τζέιμς Νέισμιθ. Ο Νέισμιθ δημιούργησε τη μορφή αυτή του παιχνιδιού, όταν στο σχολείο του στο Σπρίνγκφιλνχ της Μασαχουσέτης έπρεπε να βρει ένα παιχνίδι για τους μαθητές του, που να παίζεται σε κλειστό χώρο (γυμναστήριο). Έτσι το 1891 σε μια αίθουσα, ο Νέισμιθ κρέμασε δύο καλάθια στους τοίχους και έθεσε ως βασικό στόχο του παιχνιδιού να μπει η μπάλα μέσα σε αυτά. Το νέο αυτό παιχνίδι διαδόθηκε πολύ γρήγορα στην Αμερική. Στην Ευρώπη έγινε γνωστό κυρίως από τον Αμερικάνικο στρατό κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Το άθλημα σύντομα απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα σε όλες τις χώρες του κόσμου. Στα τέλη του 20ου αιώνα ήταν καταγεγραμμένοι σε όλο τον κόσμο περισσότεροι από 100 εκατομμύρια παίκτες . Η Διεθνής Ομοσπονδία Ερασιτεχνικής Καλαθοσφαίρισης (FIBA) ιδρύθηκε στη Γενεύη το 1932.
Πότε εμφανίστηκε στην Ελλάδα. Η καλαθοσφαίριση έκανε την πρώτη της εμφάνιση στην Ελλάδα το 1919 στη Θεσσαλονίκη. Πιο συγκεκριμένα στη ΧΑΝ Θεσσαλονίκης καλλιέργησε το άθλημα ο Μάικλ Στεργιάδης, ο οποίος ήταν μαθητής του Νέισμιθ στο Σπρίνγφιλντ. Η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης ιδρύθηκε το 1970.
Πότε έγινε Ολυμπιακό άθλημα. Η καλαθοσφαίριση έγινε ολυμπιακό άθλημα στην Ολυμπιάδα του Βερολίνου το 1936. Η καλαθοσφαίριση γυναικών προστέθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1976.
Οι μεγαλύτερες διακρίσεις της Εθνικής ομάδας. Οι μεγαλύτερες διακρίσεις της Εθνικής ομάδας καλαθοσφαίρισης της Ελλάδας είναι: η 1η θέση στους Πανευρωπαϊκούς αγώνες καλαθοσφαίρισης ανδρών το 1987 και το 2005 και η 2η θέση το 1989. Σημαντική επίσης διάκριση είναι και η κατάκτηση του παγκοσμίου πρωταθλήματος από την ομάδα εφήβων το 1995.
Πετοσφαίριση (Βόλεϊ)
Η πετοσφαίριση ή βόλεϊ γεννήθηκε το 1895 στην Αμερική (στο Χόλιοκ της Μασαχουσέτης), από τον Γουίλιαμ Μόργκαν. Ο Μόργκαν επινόησε το άθλημα στην προσπάθειά του να βρει ένα παιχνίδι κατάλληλο για τη χειμερινή προπόνηση των παικτών του Ράγκμπι. Έτσι ύψωσε το δίχτυ του τένις στα 1,83μ. από το έδαφος. Διαδόθηκε σ' όλο τον κόσμο κυρίως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο από τους αμερικανούς στρατιώτες. Οι κανονισμοί δέχτηκαν πολλές αλλαγές, ώσπου πήραν τη σημερινή τους μορφή. Το 1947 γίνεται η σύσταση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Βόλεϊ στο Παρίσι. Ολυμπιακό άθλημα έγινε το 1964.
Πότε ήρθε στην Ελλάδα. Το 1922 έρχεται το βόλεϊ στην Ελλάδα. Το εισήγαγε ο σύλλογος Πανιώνιος και το δίδαξε πρώτος ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής Αθανάσιος Λευκαδίτης. Το 1949 η Ελλάδα γίνεται μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας. Το 1952 δημιουργήθηκε η πρώτη Εθνική Ομάδα ανδρών. Οι μεγαλύτερες επιτυχίες σημειώθηκαν το 1986, οπότε η εθνική μας προκρίνεται στο παγκόσμιο πρωτάθλημα και το 1987 στο πανευρωπαϊκό της Γάνδης, όπου κατακτά το χάλκινο μετάλλιο.
Η Εθνική Ομάδα γυναικών δημιουργήθηκε το 1966. Το 1985 προκρίθηκε στα τελικά του Πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος, ενώ κατέκτησε χάλκινο και χρυσό μετάλλιο στο κύπελλο Άνοιξης το 1991. Η Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (Ε.Ο.ΠΕ.) ιδρύθηκε το 1970.
Αν θέλετε να δείτε την παρουσίασή μας, πατήστε στην παρακάτω εικόνα:
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://3lyk-polichn.thess.sch.gr/Olympiaki_paideia/exelixi/exelixi2.htm
https://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C108/378/2517,9726/unit=483
https://www.fa3.gr/phys_educ_2/10_olymp_games_in_ancient_greece.htm
https://www.fhw.gr/olympics/ancient/gr/205.html